Yazi Dizisi-2

ZAMANIN KIYMETİ VE YÖNETİMİ

 

Zaman Allah’ın bizlere sunduğu en kıymetli nimettir. Bu nimetten faydalanırken israf etmemek boşa harcamamak en önemli sorumluluklarımızdandır. Yüce Allah zamanın kıymetini bir çok ayette vurgulamıştır. Bunlardan bir kısmı şöyledir.

‘Gökleri ve yeri yaratan, gökten su indirip onunla size rızık olarak türlü türlü ürünler çıkaran Allah’tır; izni ile denizde yüzüp gitmeleri için gemileri emrinize veren, nehirleri sizin için faydalı olacak şekilde yaratan O’dur.’(ibrahim 32)

 

 ‘O, geceyle gündüzü, ayla güneşi hizmetinize verdi; yıldızlar da O’nun emrine boyun eğmişlerdir. Bunda aklını kullanan bir topluluk için önemli ibretler vardır.(Nahl 12)

 

Gece ve gündüz, güneş ve ay O’nun işaretlerindendir. Eğer gerçekten Allah’a tapıyorsanız güneşe de aya da secde etmeyin, onları yaratan Allah’a secde edin.(fussile (37)

‘ Ve onlar orada, “Rabbimiz! Bizi çıkar da yapmış olduklarımızdan tamamen başka, iyi işler yapalım” diye feryat ederler. Size düşünecek kimsenin düşünebileceği kadar bir ömür vermedik mi? Üstelik size uyarıcı da gelmişti. Şimdi tadın bakalım! Zalimlerin hiçbir yardımcısı da yoktur!’( fatır 37)

Allah‘ın zamana yemin etmesi:

Hepimiz biliriz ki birini inandırmak veya önemli bir şeyi aktarmak için yemin ederiz. Yemin ederken de önemli değerler kullanırız. Elimizdeki kaleme kaşık-çatala veya gömleğimizin üstüne yemin etmeyiz.. Allaha yemin olsun ki… Kur’an-a andolsun ki, Annem babam üzerine yemin ederim.. çocuklarımın başı için diye yemin veririz. Işte Yüce Allah da önemine atfen Zamana yemin eder.

 

‘Bürüyüp örttüğü zaman geceye, açılıp ağardığı zaman gündüze and olsun…’(leyl 1-2)

‘Tanyerinin ağarmasına ve on geceye and olsun’(fecr 1-2)

‘Kuşluk vaktine ve sükuna erdiği zaman geceye and olsun’ (Duha 1-3)

‘ikindi vaktine and olsun ki insanlar hiç şüphesiz ziyandadır…’(Asr 1-2)

 

Hasislerde de Peygamberimizin zamana önem veren sözlerini çokça görürüz. Bunlardan bazıları…

‘Allah kendisine atmış yıl ömür verdiği insanın özrünü kaldırmıştır’(Buhari)

‘iki nimet vardır ki insanların çoğu bunları değerlendirmekte aldanmıştır. Sıhhat ve boş vakit’

‘Kıyamet günü kula ömrünü nerede tükettiği, ilmiyle hangi hususta amel ettiği , malını nerede kazanıp nerede harcadığı, bedenini nerede yıprattığı sorulmadıkça ayakları bastığı yerden oynamaz’(Tirmizi)

Ibn-I Abbastan rivayetle Peygamber Efendimiz birine şöyle nasihat etmiştir. ‘Beş şey gelmeden önce beş şeyin kıymetini bil!. 1) ihtiyarlıktan önce gençliğin 2) Hastalıktan önce sağlığın 3) Fakirlikten önce zenginliğin 4) Meşguliyettten önce boş vaktin 5) Ölmeden önce hayatın.’

Alimlerin bu konudaki sözlerine bakalım;

‘Geçen vakti kaybettiğine üzülmekle meşgul olmak ayrı bir vakit öldürmektir. Bundan dolayıdır ki ‘vakit kılıç gibidir, sen onu kesmezsen o seni keser’’

 

Arif kişi vaktinin insanıdır. Onu zayi edecek olsa tüm kazançları zayi olur. Çünkü tüm kazançlar vakitten doğar. Vaktini zayi ederse asla birdaha onu elde edip telafi edemez.

 

Alimlerin zamana karşı tavrı…

Tabiinin zahidlerinden Amr bin Abdilkays’a bir gün biri gelip benimle konuşurmusun diye sorar..o anda ilimle uğraşan zahid adama şöyle der..’Güneşi yerinde tut , seninle konuşayım’

 

Ebu Hanife’nin arkadaşı ve talebesi Kadı Ebu Yusuf ‘un öğrencisi anlatıyor ‘Hastalığında onu ziyarete gittim. Baygın haldeydi. Ayılınca  Ey ibrahim, şu mesela hakkında ne dersin diye fikrimi sordu.. ben, ’Bu durumda bunu mu müzakere edeceğiz’ deyince ‘Bir beis yok bu meseleyi tetkik edelim ki belki bilmeyen bir kimse öğrenip kurtulur’ dedi. Sonra bir kaç şey daha sordu müzakere ettik. Ve sonra ben huzurdan ayrıldım. Daha dış kapıya yeni varmıştım ki ağlama sesleri işittim. Anladım ki üstadım vefat etti.. Allah’ın rahmeti üzerine olsun.

İmam Şafii’nin öğrencisi anlatıyor ‘Şafii geceyi üçe böler. Ilk üçte birinde yazardı, ikinci üçte birde namaz kılardı, son üçte birde de uyurdu..’

Kufelilerin imamlarından Ebul Abbas Salebi bir Cuma günü ikindiden sonra atına binip evine doğru yol alıyordu. Öğrencileri olarak da takipteydik. Atı üstünde giderken vakti değerlendirmek için elindeki defteri mutala ediyordu O zamana çok önem verir boşa harcamayı sevmezdi. Yaşlılığından dolayı da kulağı ağır işitirdi. Hizmetçisi atını delice sürüyordu öyle ki sesini duyar olduk. Ama imam duymadı ve atı atıyla çarpıştı. Çarpışmanın şiddetiyle imam derin bir çukura düştü ve oracıkta canını teslim etti..

Imam Ebu Vefa Ali bin Akil şöyle diyor. ‘Ömrümde bir saati bile zayi etmem helal olmaz dilim müzakere ve münazara, gözüm mütala yapmadığı durumlarda yani uzanıp rahat ederken bile tefekkür ederim. Kalkarken yazacağım şeyleri düşünmüş olarak kalkarım şu seksen yaşımda , ilme karşı olan hırsımı  yirmi yaşımdaki hırsımdan daha çok bulurum. … İbn-I Akil yaşamı boyunca 20 kadar eser yazmıştır. Bunların en büyüğü Fünun adlı eserdir ki 800 cilttir.

Ibn-I Akil derki ‘Yemek için elimden geldiğince az vakit ayırırım. Bu sebeple ekmek yerine suyla ıslatılmış kek dilimleri yiyiyorum. Çünkü ikisi arasında çiğneme farkı vardır’

İbn-I Teymiye’den dedesi Ebul Berakat, helaya girdiğinde bana şöyle derdi. Evladım bana bu kitabı oku. Okurken de sesini yükselt ki duyayım’. Helada bile geçecek zamanın hesabını yapardı alimler

Hafız Munzuri’nin muhaddis alim oğlu vefat eder. Oğlunun cenaze namazını medresede kıldırır ve kapıya kadar uğurlar. Sonrada gözleri yaşarır ve ‘ Oğlum seni Allah’a yolcu ediyorum’ deyip oğlunun cenazesini medrese kapısına kadar uğurlar ve medreseden çıkmaz ilim çalışmasına devam eder.

 

Işte alimler bu şekilde yaşayarak ilim adına büyük yol katetmişlerdir.

İşte İbn-I Cerir’ın öğrencileri 86 yaşında vefat eden hocalarının eserlerini buluğdan sonraki hayatına bölerler ve her güne 28 sayfa düştüğünü görürler. Bu da toplamda 716.000 sayfa eder.

 

İşte İmam Ebul Ferec ibnül Cevzi El Bağdadi, 89 yıl ömür sürmüş ve 500 den fazla kitap yazmıştır  bunların bir kısmı büyük olup 10 ciltten fazladır, bir kısmı da birkaç sayfadır.

İmam Nevevi sadece  uyku ağır basınca çok kısa süre uyurdu. Hayatı boyunca pek çok eser bıraktı. Bunları hayatının günlerine bölünce her güne dört fasikül düşmektedir.

İbn-I Teymiye  vefatına kadar 500 cilt eser yazmıştır.

İmam Ebu Muhammed Ali Bin Hazm 400 cilt eser yazmıştır. Bu da takribi  160.000 sayfa tutmaktadır.

Bunlar örnekleri yüzlece olanlardan sadece birkaçıdır. Başarılı olmanın dünyada eser bırakmanın yolu zamana kıymet vererek boşa harcamamaktan geçer.

 

Hedefleri uğruna çokça çalışıp başarılı olan meşhurların da zamanı iyi kullanmak için çeşitli yöntemler geliştirdiğini görürüz örneğin   ünlü fizikçi deha Albert Einstein,   facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, Apple kurucularından Steve Jobs ve nice başarılı insan tek tip elbise giyerler. Sorulduğunda sebepleri şöyle sıralarlar

1. Kıyafet seçimine zaman harcamak istemiyorlar
2. Dikkatlerin giydiklerine değil söylediklerine odaklanmasını istiyorlar
3. Her gün pek çok kritik karar vermek zorunda olduklarından kıyafet seçimi gibi önemsiz konularla beyinlerini meşgul etmek istemiyorlar
4. Özgüvenlerini ve odaklarını dinç tutuyorlar
5. Kıyafete daha az para harcıyorlar.

Başarılı olmanın yolu belli ZAMANI İYİ KULLANMAK…

Evet zaman böyle bişey, çok kıymetli ve asla boşa harcanmamalı

Ey genç kardeşim…Her gün Nefsine şunu sor

Bugün boş zamanımda ne yaptım?

-          Sıhhatime yarayan bir iş

-          Mal veya İlim kazanma yolunda bir uğraş

-          Kendime veya başkalarına yönelik Faydalı bir faaliyet yaptım mı…

Bir  bak bakalım boş zamanın aklına boyun eğmiş mi, senin güzel bir hedefin vardı, bak bakalım zamanını o yönde sarf edebilmişmisin. Cevabın ‘Evet’ ise başardın demektir. Yok eğer ‘Hayır’  ise başarmak için daha çok çalışmalısın, gayret etmelisin.

Vakit nakittir derler , aslında vakit hayatın takendisidir ve nakitten de önemlidir.

 

Peki zamanı nasıl yönetmeliyiz…

è Öncelikle hedefleri doğru belirleyin . önceliklerinizi doğru sırayla tespit edin

è Gün  içinde yapılacakları sıralayın

-          Önemli ve acil olanları hemen yapın

-          Önemli fakat acil olmayanlar için zamanı planlayın

-          Acil ama önemli olmayanları mümkünse başkasına devredin

-          Önemli ve acil olmayanları sonra yapmak üzere bir kenara bırakın vakit kalırsa yapın

è Her iş için zaman sınırı koyun

è Arada mola verin ama molayı çok uzatmayın

è Uzun süreli zaman planı yapın, her haftanın hangi günü neler yapılacak gibi

è Zorunlu olmayanları ayırın

è Gününüzü önceden planlayın ve bir yapılacaklar listesi hazırlayın..

è Yapılacaklar listesini tamamlanmadan yatmayacağım diye kendinize söz verin ki beyin listenizi tamamlamak üzere sizin için yöntem ve alternatifler üretsin.

Sevgili gençler bu konuda daha yazılacak ve söylenecek epey söz var. ben konuyu araştırmanız için benim de bilgilerinden faydalandığım Abdulfettah Ebu GUDDE ‘nin ‘ZAMANIN KIYMETİ’ adlı eserini okumanızı tavsiye ediyorum.. Hepiniz Allah’a emanet olunuz

 

   Yazan: İbrahim Halil BABAOĞLU

                                       E-mail: ibabaoglu47@gmail.com